Οστεοπόρωση σημαίνει «οστό με πόρους» ή αλλιώς στην καθομιλουμένη «οστό με τρύπες». Στο μικροσκόπιο, το υγιές οστό μοιάζει με μελισσοκηρύθρα. Στο οστεοπορωτικό οστό οι πόροι και τα διαστήματα μεταξύ αυτών είναι μεγαλύτερα του φυσιολογικού, υγιούς οστού. Αυτό σημαίνει ότι το οστό έχει χάσει μάζα ή πυκνότητα, έχοντας απολέσει σημαντικό μέρος της ποιότητας κατασκευής του. Ως αποτέλεσμα, η μικρότερη πυκνότητα και η χαμηλότερη ποιότητα των οστεοπορωτικών οστών τα καθιστά αδύναμα και επιρρεπή σε κατάγματα.
Η οστεοπόρωση είναι μία πάθηση που επηρεάζει μεγάλη μερίδα του πληθυσμού. Υπάρχουν αρκετοί παράγοντες που επηρεάζουν και τελικά καθορίζουν την εμφάνισή της, μεταξύ των οποίων είναι η ηλικία, η φυλή, οι διατροφικές συνήθειες, ο τρόπος ζωής και οι φαρμακευτικές αγωγές που λαμβάνει κανείς.
Για κάποιους ανθρώπους που προσβάλλονται από τη νόσο, απλές δραστηριότητες όπως η άρση βάρους, η πτώση από χαμηλό ύψος (πχ ύψος του σώματος), η ελαφρά πρόσκρουση σε μια σκληρή επιφάνεια, ακόμα και ένα ισχυρό φτάρνισμα, μπορεί να οδηγήσει σε κάταγμα. Πιο επιρρεπή σε αυτού του είδους τα κατάγματα είναι το ισχίο, η σπονδυλική στήλη και ο καρπός. Παρόλα αυτά και άλλα οστά μπορεί να έχουν αυξημένο κίνδυνο για κάταγμα.
Στατιστικά δεδομένα και στοιχεία που ίσως δεν γνωρίζατε για την οστεοπόρωση:
-
Περίπου το 50% των γυναικών και το 25% των ανδρών άνω των 50 ετών κάποια στιγμή θα υποστούν κάταγμα λόγω οστεοπόρωσης.
-
Μέχρι την ηλικία των 80 ετών, οι γυναίκες με καυκάσια καταγωγή χάνουν περίπου το 1/3 της οστικής πυκνότητας του ισχίου τους.
-
Αν οι γονείς σας έχουν υποστεί κάταγμα ισχίου ως ενήλικες, ανήκετε σε ομάδα υψηλού κινδύνου να εμφανίσετε οστεοπόρωση.
-
Οι γυναίκες χάνουν περίπου το 20% της οστικής τους πυκνότητας μέσα σε 5-7 έτη μετά την εμμηνόπαυση.
Αν είστε 50 ετών ή μεγαλύτερος-η και έχετε ήδη υποστεί κάταγμα πρέπει να υποβληθείτε σε εξέταση για οστεοπόρωση. Αυτό ισχύει ακόμα και στην περίπτωση που έχετε υποστεί κάταγμα μετά από ένα σοβαρό ατύχημα (πχ πτώση, τροχαίο). Γενικότερα, τα κατάγματα όλων των οστών σχετίζονται με οστεοπόρωση, εκτός από τα κατάγματα σε δάχτυλα χεριών η ποδιών, προσώπου και κρανίου.
Παράγοντες κινδύνου
-
το οικογενειακό ιστορικό,
-
το ιστορικό προηγούμενων καταγμάτων,
-
το ύψος και το βάρος του ατόμου,
-
οι ορμονικές διαταραχές (πρόωρη εμμηνόπαυση ή αμηνόρροια),
-
τα προβλήματα θυρεοειδούς,
-
η χαμηλή πρόσληψη ασβεστίου,
-
οι διατροφικές διαταραχές (ανορεξία, βουλιμία),
-
το κάπνισμα, η έλλειψη άσκησης,
-
η κατανάλωση αλκοόλ,
-
ορισμένες φαρμακευτικές αγωγές (κορτιζόνη),
-
προϋπάρχουσες παθήσεις (π.χ. ηπατοπάθειες, καρκίνος, ρευματοειδής αρθρίτιδα, πολλαπλούν μυέλωμα κ.ά.).
Να θυμάστε ότι μπορεί να έχετε υποστεί κάταγμα ακόμη κι αν δε θυμάστε πότε συνέβη, γι’ αυτό είναι απαραίτητο να μην αμελείτε τον τακτικό προληπτικό έλεγχο και τις απεικονιστικές εξετάσεις που σας συστήνει ο γιατρός σας (ακτινολογικός έλεγχος ,μέτρηση οστικές πυκνότητας).
ΠΗΓΕΣ ΑΝΑΦΟΡΑΣ
-
Ελληνικό Ίδρυμα Οστεοπόρωσης – Οστεοπόρωση και άλλες παθήσεις του σκελετού, Γεώργιος Π. Λυρίτης, Αθήνα 2011
-
Ελληνική Εταιρεία Μελέτης Μεταβολισμού των Οστών – Πληροφορίες για ασθενείς
-
Ελληνικό Ίδρυμα Ρευματολογίας – Ρευματικές Παθήσεις – Οστεοπόρωση
-
https://www.mayoclinic.org/diseases-conditions/osteoporosis/symptoms-causes/dxc-20207860
- https://www.nof.org/patients/what-is-osteoporosis/
- https://www.mayoclinic.org/diseases-conditions/osteoporosis
- https://www.mayoclinic.org/healthy-lifestyle/healthy-aging/in-depth/fall-prevention/art-20047358?pg=1
- https://www.iofbonehealth.org/guideline-references#ref_7
- https://www.nof.org/patients/diagnosis-information/
- https://cdn.nof.org/wp-content/uploads/2016/02/25-Facts-About-Your-Bones-and-Osteoporosis.pdf
- https://cdn.nof.org/wp-content/uploads/2016/02/Osteoporosis-What-you-need-to-know.pdf